Rươi vần món ngon ngày Tết

Rươi vần món ngon ngày Tết
Trong mâm cỗ ngày Tết của nhiều gia đình ở xã An Thanh (Tứ Kỳ) không thể thiếu các món ăn được chế biến từ rươi nhưng đậm đà và lạ miệng nhất là món rươi vần (rươi đốt).
Hội tụ hương vị đồng quê
An Thanh được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vùng khai thác rươi lên tới gần 100 ha. Bao đời nay, con rươi được coi là “lộc trời” giúp nhiều gia đình trong xã đổi đời. Không những vậy, rươi còn tạo ra nét đặc trưng cho văn hóa ẩm thực nơi đây với nhiều món ăn hấp dẫn. Phổ biến nhất phải kể đến các món: rươi nấu măng, rươi rán, mắm rươi chấm thịt ba chỉ ăn kèm với chuối xanh, khế chua hay một số món mới như nem rươi, lẩu rươi. Tuy vậy, nhiều người An Thanh cho rằng món rươi vần mới là số 1
Xem thêm: sửa chữa tủ lạnh hitachi , sửa tủ lạnh hitachi tại hà nội,bảo hành tủ lạnh samsung

Nhiều ao làng đang chết

Những người cao tuổi ở thôn An Lao cũng không biết món rươi vần có từ bao giờ và bằng cách nào mà những thế hệ đi trước lại nghĩ ra cách chế biến món ăn đặc biệt này. Ông Phạm Văn Mức 61 tuổi nói: “Chỉ biết đó là một món ăn rất ngon do cha ông chúng tôi truyền lại. Nó hội tụ đủ thứ hương vị của đồng quê khiến những người lần đầu thưởng thức đều cảm thấy thú vị. Chúng tôi thường nấu rươi vần vào ngày Tết hoặc khi có khách quý đến chơi nhà”.

Trực tiếp xem người dân An Thanh chế biến rươi vần mới thấy món ăn này được làm rất công phu. Theo bà Phạm Thị Nguyệt (73 tuổi) ở thôn An Lao, các món rươi khác chỉ làm tầm nửa tiếng hoặc lâu nhất cũng chỉ 1 tiếng là xong, nhưng rươi vần thì phải mất nửa ngày. Muốn nấu món này, điều quan trọng nhất là phải mua được mẻ rươi có nhiều con to và đỏ, làm vừa dôi, ăn lại thơm ngon. Tốt nhất nên mua rươi “gốc” An Thanh, vì rươi ở một số vùng khác thường nhỏ con, xanh và ít bột, ăn không ngậy. Rươi chỉ theo mùa nên nếu dịp Tết không có rươi tươi thì sử dụng rươi để đông lạnh cũng được. Ngoài thành phần chính là rươi, món ăn này cần có thêm thịt ba chỉ và đặc biệt là không thể thiếu các loại rau gia vị. Gia vị dùng để nấu món rươi vần cần rất nhiều loại và luôn có sẵn ở các vùng quê. Đó là măng tươi (măng cành là tốt nhất), khế chua, hành tươi, thìa là, lá xương sông, lá gừng, lá lốt, cà chua, mùi tầu, rau răm, hạt tiêu bắc, ớt tươi, vỏ quýt. Ngoài ra, cần chuẩn bị thêm một chút bột canh và mì chính.

Bí quyết
Món rươi vần nhất thiết phải nấu trong niêu đất và đun bằng bếp củi. Tùy vào lượng người ăn có thể nấu nồi nhỏ (3 lạng rươi) hoặc nồi to (5 lạng rươi). Cách chế biến món ăn này cũng không quá phức tạp nhưng khá cầu kỳ: Rửa rươi nhẹ tay bằng nước sạch 2 - 3 lần, vớt ra rổ để róc nước. Thịt ba chỉ băm nhỏ (1 lạng). Các loại rau gia vị rửa sạch, thái nhỏ. Cho rươi, thịt băm và các loại rau gia vị đã thái sẵn vào một chiếc thau sạch. Nêm thêm bột canh và mì chính, mỗi loại 1 - 2 thìa nhỏ. Dùng đũa khuấy đều cho tới khi các thành phần trong thau hòa quyện vào với nhau, để trong khoảng 15 - 20 phút. Bước tiếp theo là cho nước sạch (khoảng 1 bát ăn cơm) vào trong niêu đất rồi bắc lên bếp, chất củi đun sôi. Đổ hỗn hợp trong thau vào niêu, tiếp tục đun cho tới khi sôi trở lại. Giữ lửa cháy nhỏ trong khoảng 15 phút, sau đó để một lớp lá chuối lên mặt niêu đang sôi và đậy khít vung. Đến đây, người đứng cạnh đã có thể cảm nhận rõ hương thơm đặc biệt từ nồi rươi. Tuy nhiên, lúc này việc chế biến món rươi vần mới chỉ được một nửa chặng đường.
Bước tiếp theo là trải một lớp tro nóng xuống nền đất rồi đặt nồi rươi vừa đun lên. Lấy rơm khô bện thành một vòng tròn (giống như bện ổ gà ngày xưa). Để vòng tròn rơm ôm trọn chiếc niêu đất, dùng lửa đốt cháy các góc. Lửa cháy đều thì từ từ đổ trấu xung quanh. Đến khi lửa bén trấu, tiếp tục đổ thêm một lớp trấu khác lên trên tạo thành một ụ lớn. Công đoạn này cần làm cẩn thận vì nếu sơ suất vung nồi bị hở, tro bụi sẽ lọt vào trong. Cứ để trấu cháy âm ỉ trong khoảng 4 tiếng. Tới lúc này món rươi vần mới chính thức hoàn thành. Nhẹ nhàng dùng chổi quét lớp tro xung quanh và bên trên vung nồi rồi bắc ra để nguội. Công đoạn này giải thích vì sao rươi vần còn được gọi là rươi đốt.

Món rươi vần mang hương vị đồng quê đặc trưng. Người ăn cảm nhận được vị béo bùi, chua cay cùng hòa quyện với hương thơm của tổng hòa các loại rau gia vị. Món này thường được ăn kèm với bún, xôi hoặc cơm trắng. Bà Nguyệt dặn: “Rươi vần nấu từ hôm trước nên để đến hôm sau thưởng thức thì mới đanh miếng, người ăn sẽ cảm nhận hết được hương vị đặc biệt. Nếu muốn ăn ngay cần để niêu đất nguội hẳn và cất vào ngăn mát tủ lạnh khoảng 3 - 4 tiếng. Món này có thể bảo quản được 4 - 5 ngày”.
Trong bữa cơm ngày Tết cổ truyền của hầu hết gia đình ở xã An Thanh đều không thể thiếu các món ăn được chế biến từ rươi, nhất là món rươi vần. Món ăn dân dã đặc trưng này được truyền từ đời này qua đời khác như một nét văn hóa ẩm thực truyền thống, khiến mỗi người khi đi xa đều phải nhớ về quê hương.