Đó là Trần Công Hiến vị võ quan thời Nguyễn P2

Nặng lòng với di sản văn chương
Không chỉ chu toàn việc nước, Trần Công Hiến còn say mê văn chương, chú ý đến giáo dục, thi cử, biên soạn, in ấn các trước tác văn học của ông cha. Trong 14 năm làm Trấn thủ Hải Dương, Trần Công Hiến đã có công bảo lưu cho đời sau những di sản văn chương vô giá. Theo "Đại Nam nhất thống chí" và "Đại Nam liệt truyện", do chiến tranh, loạn lạc, khí hậu ẩm thấp đã làm cho rất nhiều trước tác có giá trị của người xưa bị thất tán, mối mọt, hư hại. Xót xa trước nguy cơ các di sản của cha ông mai một, Trần Công Hiến tập hợp những người cùng chí hướng lập cơ sở in ấn có tên là "Hải học đường" ở phía bên trái Thành Đông. Tại "Hải học đường", bằng sự tâm huyết của Trần Công Hiến, giới nhân sĩ, khoa bảng đã sưu tầm, khảo cứu và khắc in nhiều bộ kinh, sử, thơ, văn quý như "Danh thi hợp tuyển", "Lịch đại sách lược", "Danh văn tinh tuyển", "Ứng chế tứ lục tuyển", "Hải Dương phong vật chí"…

Xem thêm: bao hanh tu lanh hitachi , trung tam bao hanh tu lanh hitachi,  sửa chữa cửa cuốn

Đó là Trần Công Hiến vị võ quan thời Nguyễn

Trong đó, đồ sộ nhất là bộ "Danh thi hợp tuyển" với 1.669 bài luật thi của các danh sĩ từ đời Gia Long trở về trước, chủ yếu là cuối thời Lê. Từ quyển 1 đến quyển 7 của bộ sách là thơ phú được làm trong các kỳ thi, riêng quyển 6 và quyển 7 còn ghi rõ tên tác giả của từng bài như Dương Bật Trạc, Tiến sĩ khoa Ất Mùi (1715); Đồng Doãn Giai, Tiến sĩ khoa Bính Thìn (1756)… Những quyển còn lại giới thiệu một phần hoặc gần như toàn bộ tác phẩm của các danh sĩ như Phạm Quý Thích, Phan Huy Ích, Phạm Nguyễn Du, Nguyễn Bỉnh Khiêm… Trần Công Hiến còn trực tiếp tham gia hiệu đính, biên tập, viết tựa cho nhiều tác phẩm trong số đó. Chỉ cần nhìn những tác phẩm in ấn và những lời tựa ông viết cũng đủ thấy Trần Công Hiến nặng lòng với di sản văn chương của cha ông đến mức nào.

Trần Công Hiến còn quan tâm việc biên soạn sách địa chí dựa trên các bản kê khai của địa phương. Chính ông là người khởi xướng và cùng với Trần Huy Phác tổ chức biên soạn và cho in ấn tác phẩm "Hải Dương phong vật chí". Sách ghi chép tỉ mỉ về vùng đất văn hiến Hải Dương, từ núi sông, đường sá, nhân vật, phong tục, thổ nghi đến bách công kỹ nghệ với sự khảo cứu cẩn thận, mô tả kỹ càng, là một tác phẩm quý đến ngày nay. Một văn quan đương thời đã viết: “May nhờ có vị trấn thần miền Đông bụng dạ bậc công hầu, tài ví nghìn dặm trường thành và thi thư thánh hiền thì suốt đời yêu thích. Nếu quan trấn hết thảy mà như quan trấn miền Đông thì thiên hạ sẽ không có sách gì là không được đọc”.

Năm 1817, ông mất tại trấn sở, để lại nỗi thương tiếc khôn nguôi trong lòng nhân dân Hải Dương và các bậc nhân sĩ, trí thức. Di hài ông được đưa về Quảng Ngãi, an táng ở quê mẹ. Người dân ở đây kính trọng gọi ngôi mộ Trần Công Hiến là “Mộ Ông lấp biển” để nhắc đến công lao lấn biển, mở đất của ông ở Hải Dương. Về sau, người dân ở quê nội ông cũng lập ngôi đền thờ ông trong khuôn viên đình làng.

Tại Hải Dương, mỗi kỳ tháng 9 âm lịch, nhân dân thôn Đôn Thư lại mở hội truyền thống tưởng nhớ ngày mất của Ân Quang hầu Trần Công Hiến. So với công lao to lớn của ông với mảnh đất Hải Dương thì lễ hội, đền thờ Trần Công Hiến lại khá bé nhỏ, đơn sơ, ít người biết đến. Nguyện vọng của nhân dân địa phương là được ngành văn hóa quan tâm nghiên cứu, lập hồ sơ xếp hạng di tích lịch sử để tri ân với bậc tiền nhân có công với nước.